“`html
Sinüsler, kafa ve yüz yapılarının içinde bulunan, solunum yolu mukozası ile kaplanmış, hava ile dolu küçük boşluklardır. Bu yapılar, hava akışını ısıtma, nemlendirme, dış ortamdaki yabancı maddeleri filtreleme, mukus üretme ve enfeksiyonlara karşı bir savunma mekanizması sağlama gibi önemli işlevlere sahiptir. Sinüslerin iç yüzeyinin iltihaplanması durumu “sinüzit” olarak adlandırılır. Sinüzit, genellikle bakteriyel veya viral enfeksiyonlar sonucunda meydana gelen, sinüs açıklıklarının ödem ile tıkanmasıyla karakterizedir.
Sinüzit Türleri
Sinüzit, dört ana başlık altında incelenebilir:
- Akut Rinosinüzit: Ani bir biçimde başlayan ve genellikle 4 hafta içinde kendiliğinden geçen sinüzit türüdür.
- Subakut Rinosinüzit: 4 ila 12 hafta arasında süren ve bu süreçte tamamen iyileşebilen bir sinüzit türüdür.
- Rekürren Akut Rinosinüzit: 1 yıl içinde dört veya daha fazla kez nüksetme gösteren ve her seferinde en az bir hafta süren akut sinüzit ataklarıdır.
- Kronik Rinosinüzit: 12 haftadan daha uzun bir süre boyunca devam eden belirtilerle seyreder.
Sinüzit Nedenleri
Sinüzitin oluşumuna, bireysel ve çevresel faktörler etki edebilir. Akut sinüzitin başlıca nedenleri viral enfeksiyonlardır; soğuk algınlığı yaşayan bireylerin yaklaşık %90’ında sinüzite benzer belirtiler gözlemlenir. Alerjik bireylerde ise sinüzit olguları daha sık görülmektedir.
Hava kirliliği, sigara dumanı, hayvan tüyleri ve toz gibi etmenler, alerjik yapıya sahip bireylerde sinüzit ataklarını tetikleyebilir. Ayrıca, burun polipleri, geniz eti, burun yaralanmaları, kistik fibrozis, zayıf bağışıklık sistemi ve diş enfeksiyonları da sinüzit tetikleyici unsurlar arasında yer almaktadır.
Akut Sinüzit Belirtileri
Akut sinüzit, burun tıkanıklığı, yüz yoğunluğu hissi ve baş ağrısı ile kendini gösterir. Çoğunlukla üst solunum yolu enfeksiyonlarının bir komplikasyonu şeklinde gelişir. Viral nedenler arasında en yaygınları rhinovirüs, adenovirüs ve influenza virüsüdür. Bakteriyel sinüzit ise daha az rastlanan bir durumdur ve genellikle streptococcus pneumoniae veya haemophilus influenzae gibi bakterilerden kaynaklanır.
Akut Sinüzit Belirtileri:
- Burunda tıkanıklık ve koyu burun akıntısı
- Yüzde basınç hissi
- Baş ağrısı ve geniz akıntısı
- Boğaz ağrısı, öksürük ve halsizlik
- Koku ve tat duyusunda azalma
Kronik Sinüzit
Sürekli 12 hafta ve daha uzun süre devam eden semptomlar, kronik sinüzit varlığına işaret eder. Kronik sinüzit, çevresel etkenlerin yanı sıra yapısal sorunlardan da kaynaklanabilir. Astım, alerjik rinit ve gastroözofageal reflü (reflü) gibi rahatsızlıklar da riski artırabilir.
Kronik Sinüzit Belirtileri:
- Sık burun tıkanıklığı ve geniz akıntısı
- Sarı-yeşil renkli burun akıntısı
- Yüzde dolgunluk ve basınç hissi
- Baş ağrısı, diş ve çene ağrıları
- Tat ve koku alma yetisinde azalma
- Yorgunluk hissi
Sinüzit Tanısı Nasıl Konur?
Akut sinüzit tanısı, genellikle hastanın belirtilerine dayanarak konur. Belirtilerin viral mi yoksa bakteriyel kaynaklı olup olmadığını ayırt etmek, tedavi planının oluşturulmasında büyük önem taşır. Tanıda dikkate alınan başlıca kriterler şunlardır:
- Majör Kriterler: Burun tıkanıklığı, koyu burun akıntısı, yüzde baskı hissi, tat ve koku kaybı, ateş.
- Minör Kriterler: Baş ağrısı, kulak ve diş ağrısı, halsizlik.
Tedavi Yöntemleri
Sinüzit tedavisindeki temel amaç, semptomları hafifletmek ve sinüslerin temizlenmesini sağlamaktır. Tedavi, sinüzitin akut veya kronik olmasına bağlı olarak değişmektedir:
- Akut Sinüzit: Burun spreyleri, sıvı alımını artırmak, ortamı nemlendirmek ve gerekirse antibiyotik tedavisi uygulanabilir.
- Kronik Sinüzit: Uzun süreli burun içi steroid tedavisi, antihistaminikler ve gerekli durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Sinüzite Karşı Alınabilecek Önlemler:
- Sigara dumanı ve hava kirliliğinden uzak durun.
- Bol su içerek ve ortamdaki nemi artırarak genel sağlığınızı koruyun.
- Alerjik durumu kontrol altında tutmak için doktor önerisi ile ilaç kullanın.
Sinüzit, tedavi edilmediği takdirde yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir. Belirtileriniz uzun sürerse bir kulak burun boğaz uzmanına danışmanız önerilir.
Daha fazla bilgi için buraya tıklayın
“`
